Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi’nin düzenlediği
Popüler Bilim Seminerlerinin (PBS) 33. sayısında “Matematiksel Modelleme:
Oksijen- Plankton Sistemi” konusu ele alındı. Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat
Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fuat Usta’ın yönettiği seminerde, Amasya
Üniversitesi Matematik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yadigar Şekerci Fırat,
bilgi ve deneyimlerini katılımcılarla paylaştı. Bahar döneminin son Popüler
Bilim Semineri’nde sunum yapan Doç. Dr. Yadigar Şekerci Fırat, geliştirdiği
matematiksel modellemeyle küresel sıcaklık artışı ve iklim değişikliğinin
gelecekteki etkilerini ortaya koymaya çalıştığını söyleyerek sözlerine başladı.
Matematiksel modeli;
“Bir gerçek-hayat problemine ait özellikleri, ona yakın olmak üzere matematik dili
kullanarak taklit etmektir” şeklinde tanımlayan Yadigar Şekerci Fırat,
“Matematiksel bir model, bir işlemi veya olayı matematiksel terimlerle açıklayan
bir formüller dizisidir. Yani gerçek dünyayı matematiksel eşitliklerle tarif
etmeyi amaçlar” dedi.
Bilimin sürekli
ilerleyip, değiştiğini söyleyen Fırat, geliştirilen matematiksel modellerin de
zamanla çürütülüp yerine doğruya daha yakın sonuçlar veren, yeni modeller
üretilebileceğini, bunun için; herhangi bir gerçek veya kavram için, tek bir
matematiksel modelin olmayacağının kabul edilmesi gerektiğini vurguladı.
Gerçek dünyanın
deneysel olarak ele alınmasında zorlukların olduğu her durumda, sistemlerin
nasıl davranacağını ön görebilmek amacıyla matematiksel modellemeye
başvurulduğunu ifade eden Doç. Dr. Yadigar Şekerci Fırat, “Örneğin bir modelin
simülasyon olarak kullanabilmesi için gerçeği olabildiğince yakın bir şekilde
temsil etmelidir. Bu nedenle, bir modelin bir simülasyon işleminde
kullanılmadan önce güvenirliliğinin sağlanması mutlak bir zorunluktur. Bunun
için de bu modelin gerçek olaylarla doğrulanması gerekmektedir” şeklinde
konuştu.
Planktonu;
okyanuslarda, denizde ve suda yaşayan mikroskopik canlılar olarak tanımlayan Fırat,
planktonun güneşten aldığı enerjiyi kullandıktan sonra oksijen olarak dışarı
veren, hareket kabiliyeti suyun hareketi ile sınırlı olan canlıların, birer
oksijen kaynağı olduğunu vurguladı. Doç. Dr. Yadigar Şekerci Fırat,
geliştirdiği modelle bu planktonun, geleceğini ve dünya üzerindeki oksijen
miktarını tahmin ettiklerini katılımcılarla paylaştı. Dünya genelinde 2100
yılında oksijen sıkıntısı olabileceğinin altını çizen Yadigar Şekerci Fırat,
kullanılan verilerin, gerçeklik olgularının değişmesi neticesinde, ortaya
konulan sonucun da değişebileceğini ifade etti.
Katılımcılardan gelen soruları da yanıtlayan Yadigar Şekerci
Fırat, Düzce Üniversitesi’nin düzenlediği seminerde sunum yapmaktan dolayı
duyduğu memnuniyetini dile getirerek, herkese teşekkür etti.